Finnmárku-arkiivvat háliidit buoret ovttasbarggu

Finnmárku-arkiivvat lágidedje čakčamánu 29.-30.08.2019 fierpmádatčoahkkima Sámi arkiivvas Diehtosiiddas, Guovdageaidnu. Čoahkkima fáddán lei ovttasbargu ja bargojuogadeapmi.

Bargu álggahuvvo ođasmahttit jagi 2010 ovttasbargoplána. Čoahkkimis ságastallojuvvui mo ovttasbarggu galggašii čađahit ođđa regiovnnas. Mihttomearri lea dustet daid hástalusaid maidda “Regional bevaringsplan for privatarkiv i Finnmark 2017-2027” čujuha. Muhtun čuolmmat  leat omd. váilevaš vurkensajit, čalmmustahttin ja almmuheamit, digitaliseren ja gelbbolašvuohta. Gažaldahkan lea mo fylkka priváhtaarkiivvaid galggašii boahtteáiggis ovdánahttit geavaheddjiide ja aktevrraide buoremussan.  Aktevrrat lonohalle  vásáhusaid ja jurdagiid vurken- ja gaskkustandoaimmaid birra.

Mo sáhttit mii ovttas čoavdit hástalusaid mat gusket fylkka priváhtaarkiivabargui? Dan birra ságastalle oasseváldit, gurut rávddas: Claus A. Pettersen, Deanu ja Várjjat museasiida, Inga Marja Steinfjell, Sámi arkiiva, Helena Maliniemi, Finnmárkku fylkkagirjerádju, Gunnhild S. Engstad, IKA Finnmárku, Lena Karlstrøm, Álttá musea, Tove Johansen – riddokultuvrra ja ođđasishuksen museat IKS, duogábealde gurut rávddas: Inger Lene Nyttingnes – Várjjat-arkiivvat ja Synnøve Fotland Eikevik – Várjjat musea IKS, Solbjørg Ellingsen Fossheim – Stáhtaarkiiva Romssas ja Nils Jørgen Nystø – Sámi arkiiva. Govva: Diehtosiida.

Prográmmas ledje maid eará áššit: Sámi arkiivva ođđa direktevra, Inga Marja Steinfjell doalai vuostáiváldinsártni. Claus A. Pettersen, Deanu musea čoakkáldathálddašeaddji, muitalii mo sii doaimmahit priváhtaarkiivvaid. Son deattuhii erenoamážit Per Fokstad ja luossaoasti Lavde arkiivvaid. Lena Karlstrøm, Álttá musea konserváhtor, čilgii fas mo sin musea doaimmaha priváhtaarkiivvaid, erenoamážit Álbmotakšuvnna arkiivva digitaliserenprošeavtta mii lea bures lihkostuvvan, Riikkaarkivára ovdánahttinruhtaveahki bokte.

Čoakkáldathálddašeaddji Claus A. Pettersen muitaleamen Deanu musea priváhtaarkiivvaid birra. Govva: Inger Lene Nyttingnes.

Álttá musea konserváhtor Lena Karlstrøm čájeha govaid Álbmotakšuvnna arkiivvas mainna digitaliserenprošeakta lea bures lihkostuvvan, Riikkaarkivára ovdánahttinruhtavehkiin. Govva: Inger Lene Nyttingnes.

Ovttasbargu ja bargojuogadeapmi aktevrraid gaskka lei čoahkkima fáddán. Govva: Gunnhild S. Engstad

Finnmárku-arkiivvaid bargojoavku ságastallet áŋgirit mo priváhtaarkiivvaid galggašii čalmmustahttit geavaheddjiide buoremussan. Dan birra ledje ollu oaivilat ja vásáhuslonohallamat. Govva: Helena Maliniemi

Čoahkkima oasseválddiide lágiduvvui maid ofelastin sihke Diehtosiiddas ja Sámi arkiivvas. Sii besse geahčadit erenoamáš arkiivavuorkkáid sámi servodateallimis. Fierpmádatčoahkkima loahpas lei guoimmuheapmi dan oktavuođas go stáhtaárkivára Solbjørg Ellingsen Fossheim gii lea leamaš guhkitáigásaš fierpmádatmiellahttu áigu mannat ealáhahkii. Son lei mielde álggaheamen fierpmádaga Leavnnjas jagi 2010. Sus lea leamaš stuora mearkkašupmi neahttafierpmádaga bargui.

Seniorráđđeaddi Nils Jørgen Nystø čájeheamen Sámi arkiivva vuorkkáid. Son muitala dás Ságat vuosttas aviissa birra mii almmuhuvvui juovlamánu 21.b. 1956. Govva: Gunnhild S. Engstad

Sámi arkiivvas beasai oaidnit ollu miellagiddevaš ja gelddolaš áššiid. Govva: Helena Maliniemi

Čájálmasas dan oktavuođas go ođđa davvisámegiel Biibal almmuhuvvo girjin borgemánus 2019. Čájálmasas muitaluvvo ahte Lars Jacobsen Hætta, Guovdageainnus eret jorgalii osiid ođđa testamenttes davvisámegillii dalle go son lei giddagasas Akershus ladnis. Son lei mielde Guovdageainnu stuimmiin 1852:s, man dihtii dubmejuvvui jápmimii. Son beasai giddagasas jorgalanbarggu geažil. Jorgalanbargu válmmaštuvvui 1869:s, muhto dat ii almmuhuvvon ovdalgo 1874:s. Govva: Gunnhild S. Engstad

Diehtosiida (sámi dieđaguovddáš) gos Sámi arkiivva doaimmahat lea, lea čiŋahuvvon ollu sámi árbevirolaš dáiddadujiiguin. Oasseváldit besse daid návddašit ofelastimis, ja dás oaidnit seaidnedáidaga mii govvida iešguđet gákteosiid. Govva: Gunnhild S. Engstad

Govva: Gunnhild S. Engstad

Fylkkakoordináhtor Helena Maliniemi addá girjeskeaŋkka stáhtaarkivárai Solbjørg Ellingsen Fossheim, gii manná ealáhahkii. Govva: Gunnhild S. Engstad